ช่วงนี้สิ่งที่เป็นกระแสฮือฮาคือราคาของสกุลเงินดิจิทัลอย่าง Bitcoin เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จนนักเก็งกำไรวิ่งเข้ามากันมากมาย ส่งผลให้ราคาสูงขึ้นไปอีก

ผมได้ยินคนไทยจำนวนไม่น้อย ชักชวนกันให้เข้าไปเล่น Bitcoin เพื่อหวังทำกำไร เลยคิดว่าต้องเขียนบทความอธิบายความเสี่ยงของการเก็งกำไร Bitcoin กันสักหน่อยครับ

ย้อนความ Bitcoin คืออะไร

อย่างแรกขอย้อนความถึง Bitcoin ก่อนสักเล็กน้อย สรุปแบบสั้นๆ ว่า คือสกุลเงินดิจิทัลที่มีพื้นฐานมาจากการเข้ารหัส ปริมาณของ Bitcoin ในท้องตลาดมีจำกัดจำนวน เมื่ออิงอยู่บนการเข้ารหัสที่มีโอกาสปลอมแปลงยากมาก และการกระจายข้อมูลธุรกรรม Bitcoin ให้คนทั้งโลกช่วยกันเก็บไว้ (แลกกับการได้รับ Bitcoin เป็นค่าตอบแทน) ส่งผลให้ Bitcoin เป็น “สินทรัพย์” ที่มีความน่าเชื่อถือในระดับหนึ่ง (ทุกคนร่วมกันเป็นพยานว่าใครมี Bitcoin เท่าไหร่ ปลอมข้อมูลนี้ไม่ได้) ผมขอเปรียบว่า Bitcoin เสมือนเป็น “ทองคำ” ในยุคดิจิทัลน่าจะพอเห็นภาพได้

ส่วนการแปลง Bitcoin เป็นเงินจริงๆ นั้นไม่มีอยู่ในระบบหลักของตัวมันเอง แต่ก็มีบริษัทหรือตัวแทนรับแลกเป็นสกุลเงินจริงๆ มากมาย อันนี้คล้ายๆ กับ “ร้านขายทอง” ที่จะให้ราคาทองแตกต่างกันไปในแต่ละวัน แล้วแต่กลไกตลาดจะทำงาน

การได้มาซึ่ง Bitcoin

จุดต่างของ Bitcoin กับสินทรัพย์แบบดั้งเดิมคือ การได้มาซึ่ง Bitcoin มีทางเลือก 2 ทางหลักๆ ได้แก่

- ซื้อ Bitcoin ต่อมาจากคนอื่น อันนี้ไม่ต่างอะไรกับการซื้อทอง

- นำคอมพิวเตอร์ของเราไปร่วมประมวลผลธุรกรรม Bitcoin ซึ่งระบบออกแบบให้เราได้ Bitcoin กลับคืนมา วิธีการนี้มีชื่อเรียกในวงการว่า “mining” หรือการทำเหมือง คนไทยมักเรียกย่อๆ ว่า “ขุดเหมือง” หรือ “ขุด”

กระบวนการซื้อ Bitcoin หรือขุด Bitcoin ต้องใช้ความรู้ทางเทคนิคไอทีอยู่บ้าง ช่วงหลังเลยมีบริการ “รับจ้างซื้อ” หรือ “รับจ้างขุด” สำหรับนักลงทุนที่ต้องการความสะดวก ตรงนี้เป็นข้อควรระวังของนักลงทุนหน้าใหม่ ที่ควรหาความรู้เพื่อสร้างความมั่นใจว่าเราได้รับ Bitcoin กลับมาจริงๆ (วิธีการผมคงไม่ลงรายละเอียดในที่นี้)

นอกจากนี้ อีกเรื่องที่ต้องระวังคือ การขุด Bitcoin อาจได้ผลตอบแทนเป็น Bitcoin กลับมาไม่เยอะอย่างที่คิด และความคุ้มค่าของผลตอบแทน (เทียบกับการลงทุนค่าคอมฯ ค่าไฟ) ก็ขึ้นอยู่กับราคาของ Bitcoin ที่แปลงกลับเป็นสกุลเงินจริงในแต่ละช่วงเวลาด้วย ตอนนี้ Bitcoin ราคาพุ่งอาจคุ้มค่าแก่การขุด แต่ถ้าในอนาคตฟองสบู่แตก ราคาตกลง ก็อาจจะไม่คุ้มอีกต่อไป

การเก็บรักษา Bitcoin

เนื่องจาก Bitcoin คือสกุลเงินที่มีพื้นฐานมาจากการเข้ารหัส ตัวมันเองจึงไม่มีเหรียญ ไม่มีธนบัตร ไม่มีหลักฐานการยืนยันใดๆ นอกจาก “รหัส” ชุดหนึ่ง (ที่เราเชื่อกันว่าไม่สามารถถูกแกะได้) นั่นแปลว่า ถ้าเราทำ Bitcoin ชุดนี้หายไป ไม่ว่าจะเกิดจากคอมพิวเตอร์พังหรือฟอร์แมตเครื่อง เราจะไม่สามารถนำมันกลับมาได้อีกเลยตลอดกาล

นอกจากนี้ ถ้าหากเราได้ Bitcoin มาจากการซื้อขายแลกเปลี่ยนจากร้านออนไลน์รับแลกเงิน และไม่ได้ตัว Bitcoin มาจริงๆ เป็นแค่การฝากมูลค่าไว้กับร้านแลกเงิน ก็มีความเสี่ยงที่ร้านนั้นจะปิดตัวหนีและเชิดเงิน Bitcoin ไปเช่นกัน ซึ่งเคยเกิดขึ้นมาแล้ว

การลงทุนเงินสกุลอื่นแบบเดียวกับ Bitcoin

เมื่อแนวคิดของ Bitcoin โด่งดังขึ้นมา ส่งผลให้เกิดการเลียนแบบ สร้างสกุลเงินดิจิทัลลักษณะเดียวกันมากมาย ตัวอย่างที่ดังๆ คือ Ethereum, Litecoin, Dogecoin เป็นต้น บ้างก็มีจุดประสงค์ในเชิงพาณิชย์ชักชวนคนมาลงทุนก้อนแรกก่อน โดยโฆษณาว่าผลตอบแทนในอนาคตจะสูงขึ้นมากมาย ตรงนี้ต้องระวังมาก และต้องพิจารณาก่อนจะลงทุนในสกุลเงินใหม่ๆ ที่ยังไม่ได้รับความนิยมและมีชื่อเสียงเท่ากับ Bitcoin