นักออกแบบผลิตภัณฑ์รักษ์โลก (Green Product Designer)

By : Pattarakorn Vorathanuch


ในช่วงไม่กี่สิบปีที่ผ่านมา เราต้องเผชิญกับวิกฤติการณ์ทางธรรมชาติบ่อยครั้ง โดยเฉพาะปัญหาสภาวะโลกร้อน ซึ่งล้วนมีสาหตุมาจากการใช้ชีวิตของมนุษย์ทั้งสิ้น ปัญหาสิ่งแวดล้อมที่นับวันจะยิ่งทวีความรุนแรงขึ้นทำให้เกิดกระแสอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ผู้คนทั่วโลกหันมาให้ความสนใจสิ่งแวดล้อม และพยายามหาวิธีลดการใช้พลังงาน และสิ่งหนึ่งที่ผู้คนพอจะให้ความร่วมมือได้คือการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

จากผลสำรวจของบริดจ์สโตนพบว่า คนอเมริกาจำนวน 4,000 คน ร้อยละ 92 จะเลือกผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ซึ่งมีผลต่อการตัดสินใจซื้อมาก โดยกระบวนของผลิตภัณฑ์จะต้องไม่ทำลายธรรมชาติและที่สำคัญต้องย่อยสลายง่าย จึงไม่แปลกที่ผลิตภัณฑ์รักษ์โลกจะกลายมาเป็นทางเลือกยอดนิยมของคนรุ่นใหม่ในฐานะผลิตภัณฑ์ที่แสดงออกถึงความรับผิดชอบต่อสังคมของทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภค

แนวคิดอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมของผลิตภัณฑ์รักษ์โลก เริ่มตั้งแต่กระบวนการออกแบบผลิตภัณฑ์ เรียกว่า การออกแบบเชิงนิเวศเศรษฐกิจ หรือที่เราเรียกกันว่า Eco-Design เครื่องมือสู่การพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมนั่นเอง Eco-Design เป็นกระบวนการที่ผสมผสานระหว่างแนวคิดด้านเศรษฐศาสตร์เข้ากับด้านสิ่งแวดล้อม นำมาใช้ตลอดวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑ์ ตั้งแต่ขั้นตอนการวางแผนไปจนถึงการทำลายหลังการใช้งาน ซึ่งแนวคิดนี้จะช่วยลดต้นทุนในการผลิตและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ในประเทศไทยเอง เทรนด์ผลิตภัณฑ์รักษ์โลกนับเป็นโอกาสทางธุรกิจใหม่เช่นกัน เนื่องจากได้รับความนิยมค่อนข้างมาก เห็นได้จากตลาดผลิตภัณฑ์รักษ์โลกที่เกิดจากผู้ประกอบการรุ่นใหม่ตลอดเวลา เช่น Eco Shop, CONCEPTREE, OSISU และ Rubber Killer กระเป๋าที่ผลิตจากยางรถยนต์ใช้แล้ว หรือ Qualy ผลิตภัณฑ์เครื่องเขียนดีไซน์รักษ์โลก ที่ส่งออกไกลไปถึงต่างประเทศ ทั้งหมดของแบรนด์เหล่านี้นับเป็นสัญญาณที่ดีของการปรับเปลี่ยนของภาคอุตสาหกรรมการผลิตที่หันมาใส่ใจสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ในขณะเดียวกันผลิตภัณฑ์เหล่านี้ยังช่วยกระตุ้นจิตสำนึกรักษ์สิ่งแวดล้อมของผู้บริโภคได้อีกด้วย

แนวโน้มการออกแบบผลิตภัณฑ์ในอนาคต มีประเด็นที่น่าสนใจคือ ใน 10 ปีข้างหน้า ต้นทุนซึ่งในปัจจุบันเป็นปัจจัยที่สำคัญที่สุดจะลดความสำคัญลง และความยั่งยืนของผลิตภัณฑ์อาจจะก้าวเป็นปัจจัยที่สำคัญที่สุดแทน ผลิตภัณฑ์จะมีบทบาทสำคัญต่อความสำเร็จของสินค้า รวมถึงเชื่อว่าใน10 ปีข้างหน้า ผู้บริโภคจะให้ความสำคัญในเรื่อง Green ของวัตถุดิบที่ใช้ทำผลิตภัณฑ์มากที่สุด เพราะมนุษย์เริ่มที่จะรักตัวเองมากขึ้นและให้ความสำคัญกับโลกมากขึ้นไปด้วย

ในอนาคตวัสดุที่ย่อยสลายได้จะมีบทบาทสำคัญต่อผลิตภัณฑ์เป็นอย่างมาก และอาจจะเป็นโจทย์สำคัญที่นักออกแบบต้องหาทางพัฒนาผลิตภัณฑ์ออกมาให้ตอบสนองผู้บริโภค โดยการสร้างสรรค์ผลงานออกมาให้ดึงดูดมากที่สุดเพื่อจะให้ผู้บริโภคสนใจและหันมาใช้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น เพราะอนาคตเป็นเรื่องของการพัฒนานวัตกรรมการออกแบบที่สร้างสรรค์มากขึ้น

ทักษะที่จำเป็นเบื้องต้น
- ความรู้ด้านการออกแบบผลิตภัณฑ์ เนื่องจากในยุคปัจจุบันไม่ได้ขายแค่ความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม แต่เน้นภาพลักษณ์ที่ดูดี มีความแปลกใหม่ มีสไตล์ หรือมีที่มาหรือเรื่องราวเพื่อเพิ่มมูลค่าซึ่งเป็นจุดสำคัญ ทำให้ทักษะด้านการออกแบบผลิตภัณฑ์จำเป็นอย่างยิ่ง
- ความรู้ด้านการจัดการและการใช้ประโยชน์จากขยะรีไซเคิล sildenafil 50 ou 100 ขยะหรือสิ่งของที่ใช้แล้วจะกลายเป็นแหล่งวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิต ไม่ว่าจะเป็นแก้ว กระดาษ โลหะ และโดยเฉพาะพลาสติก ซึ่งแบ่งออกได้หลายประเภทมาก ดังนั้น นักออกแบบผลิตภัณฑ์รักษ์โลกจึงควรมีทักษะความรู้ด้านนี้เพื่อที่จะสามารถนำไปประยุกต์ เลือกใช้วัตถุดิบในการออกแบบผลิตภัณฑ์แต่ละชนิดได้อย่างเหมาะสม
- ความรู้ความเข้าใจในมาตรฐานการรับรองผลิตภัณฑ์เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เช่น ฉลากเขียว (Green Label) โดยองค์กรธุรกิจเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Thailand Business Council for Sustainable Development) ซึ่งเป็นฉลากที่มอบให้แก่ผลิตภัณฑ์ที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
- ความรู้ด้านการประเมินวัฏจักรชีวิต (Life Cycle Assessment: LCA) กระบวนการวิเคราะห์และประเมินค่าผลกระทบของผลิตภัณฑ์ที่มีต่อสิ่งแวดล้อมตลอดช่วงชีวิตของผลิตภัณฑ์ ตั้งแต่การสกัดหรือการได้มาซึ่งวัตถุดิบกระบวนการผลิต การขนส่งและการแจกจ่าย การใช้งานผลิตภัณฑ์ การใช้ใหม่ การแปรรูป และการจัดการเศษซากของผลิตภัณฑ์หลังการใช้งาน
- ความรู้เกี่ยวกับระเบียบอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เช่น RoHs ซึ่งเป็นระเบียบการจำกัดการใช้สารอันตรายบางชนิดในเครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์เป็นต้น
นิกส์เป็นต้น

 

Reviews

Comment as: