INCLUSIVE DESIGN ดีไซน์ครอบจักรวาล
By : Pattarakorn Vorathanuch
คำถามสำหรับการออกแบบ???
เป็นไปได้หรือไม่ที่เราจะออกแบบทุกสรรพสิ่งเพื่อให้ทุกคนสามารถใช้สอยร่วมกันได้อย่างมีความสุข? และเป็นไปได้หรือไม่ที่พวกเราจะออกแบบการสร้างโลกที่ทุกคนสามารถใช้งานทุกอย่างได้อย่างสะดวกสบายและเท่าเทียมกัน?
โลกที่เป็นมิตรกับคนทุกคนในฐานะมนุษย์ที่จะใช้ชีวิตได้อย่างปกติเท่าเทียมกับคนอื่น… คำถามนี้ ถือได้ว่า เป็นคำถามท้าทายและน่าสนใจมากอย่างยิ่ง สำหรับกลุ่มคนที่มีอาชีพนักออกแบบ
การออกแบบมีบทบาทสำคัญและสอดแทรกอยู่ในทุกรายละเอียดของชีวิต เริ่มตั้งแต่การออกแบบ ผลิตภัณฑ์ แฟชั่น สถาปัตยกรรม ไปจนถึงนวัตกรรม ซึ่งเสน่ห์ของการออกแบบอยู่กระบวนการความคิดสร้างสรรค์ เพราะถ้าโลกไม่มีการออกแบบเสียแล้ว เราคงจะไม่ได้เห็นถึงความแตกต่าง
สำหรับการออกแบบที่ดี แท้จริงนั้น เราคงไม่ได้มองถึงแค่ไอเดีย ดีไซน์ หรือแค่ความสวยงามเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่หัวใจสำคัญของการออกแบบ คือ เรื่องของประโยชน์ในการใช้สอยมากกว่า
บางคนอาจมองว่า การออกแบบ คือ การแก้ปัญหา เมื่อมีปัญหา การออกแบบจึงถูกสร้างขึ้นมาเพื่อแก้ไขปัญหา ก็อาจไม่ใช่เรื่องผิด
ปัจจุบันธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับงานออกแบบได้เกิดขึ้นมากมาย และเกิดการแข่งขันที่สูงมากในตลาดของงานออกแบบ ดังนั้น การสร้างนวัตกรรมงานออกแบบจึงควรคิดให้ต่าง และคำนึงถึงกลุ่มเป้าหมายให้ชัดเจน หรือคิดให้ครอบจักรวาลว่า ถ้ามีคนเข้าใจงานออกแบบ หรือสามารถใช้สอยจากงานออกแบบของชิ้นนั้นได้มากเท่าไหร่ ก็น่าจะถือได้ว่า งานออกแบบชิ้นนั้นประสบความสำเร็จ
ดังเช่นแนวคิดหรือสโลแกนของบริษัท Apple โดยSteve Jobs ได้เคยกล่าวไว้ว่า แนวคิดในการทำงานของเขาคือ คิดงานให้มากให้ยากเข้าไว้ แต่การใช้งานควรให้ง่าย ง่ายในแบบที่ไม่ว่าใครๆ ก็สามารถใช้งานได้ และสิ่งประดิษฐ์ที่เป็นนวัตกรรมซึ่ง Steve Jobs กล่าวไว้ นั่นก็คือ iphone
สำหรับในต่างประเทศแถบอเมริกา หรือในโซนยุโรป และในเอเชียอย่างญี่ปุ่น การออกแบบภายใต้แนวคิดแบบ Universal design หรือ Inclusive design ถือเป็นหลักสำคัญ และเป็นหนึ่งในวิถีชีวิตในงานออกแบบที่มุ่งเน้นตอบโจทย์การใช้งานของคนทุกกลุ่มทุกวัยโดยเสมอภาคเท่าเทียม
ดังเช่นตัวอย่างแบรนด์สินค้า “OXO Good Grips” เครื่องครัวนวัตกรรมใหม่นำเข้าจากประเทศอเมริกา ซึ่งเป็นการออกแบบภายใต้แนวคิดแบบ Universal Design เพื่อให้สินค้าทุกชนิดมุ่งเน้นการใช้งานที่ง่าย ใช้ได้ทุกเพศ ทุกวัย ตอบสนองแม้กระทั่งคนถนัดมือซ้าย ดีไซน์เรียบง่าย ไม่ซับซ้อน วัสดุทนทานแข็งแรง
หรืออีกหนึ่งบริษัทอย่าง กลุ่มบริษัท สยามนิชชิน ผู้นำเข้าผลิตภัณฑ์สินค้าประเภทพิเศษสำหรับกลุ่มคนพิการ โดยสินค้าหลักของบริษัทเป็นสินค้าที่มีการออกแบบพิเศษในแบบ Inclusive design ไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์ขับรถด้วยมือ ลิฟต์ยกสำหรับรถวีลแชร์ หรือแม้กระทั่ง Pool Lift สำหรับรองรับผู้พิการว่ายน้ำ
อีกหนึ่งตัวอย่างอาคารของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ หรือ สสส. ก็เล็งเห็นความสำคัญ ด้วยการตั้งใจออกแบบ ใส่ใจตอบรับสำหรับกลุ่มคนทุกประเภทอย่างเสมอภาค ไม่ว่าจะเป็นบุคคลทั่วไป เด็ก คนชรา ชาวต่างชาติ หรือแม้แต่กลุ่มคนพิการ ก็สามารถใช้งานอาคารแห่งนี้ได้อย่างสะดวกสบาย ไม่ว่าจะเป็นการต้อนรับสำหรับคนใช้วีลแชร์ ห้องน้ำสำหรับเด็ก คนชรา และ คนพิการ ป้ายตัวอักษรเบลล์ และแสงไฟสำหรับกลุ่มพิการทางสายตา ซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนแต่ตั้งใจออกแบบมาเพื่อสร้างเป็นสำนักงานอาคารตัวอย่าง
โดยท้ายที่สุดแล้ว คาดหวังว่าในอนาคตเทรนด์ของงานออกแบบจากทั่วโลก อาจต้องคำนึงถึงแนวคิดแบบUniversal design หรือ Inclusive design เป็นพื้นฐานหลักสำหรับงานออกแบบก่อนก็เป็นได้ แต่ทั้งนี้ก็ต้องขึ้นอยู่ว่า พวกเขาอยากเลือกที่จะมองเห็นอนาคตของงานออกแบบออกมาเป็นอย่างไรด้วยเช่นกัน
https://www.youtube.com/watch?v=GiOSFgOr6tM