ปี 2007 หนุ่มอเมริกัน Justin Kan และ Emmett Shear ร่วมกันเพื่อนอีกสองคน เปิดเว็บไซต์ Justin.tv ที่ให้บริการ “ถ่ายทอดสด” วิดีโอผ่านอินเทอร์เน็ต

ในยุคที่อินเทอร์เน็ตยังไม่เร็วมากนัก เน็ตมือถือ 3G และสมาร์ทโฟนเพิ่งเริ่มต้น (iPhone รุ่นแรกวางขายในปี 2007 เช่นกัน) Justin.tv ประสบความสำเร็จในระดับหนึ่ง แต่ไม่ถึงกับดังเปรี้ยงแบบเดียวกับ YouTube ที่เน้นวิดีโอคลิปขนาดสั้นและไม่เน้นการถ่ายทอดสด

ตลาดการถ่ายทอดสดวิดีโอออนไลน์อาจยังไม่ถึงเวลาของมัน อุปกรณ์การถ่ายทอดสดอาจยังไม่พร้อม กลุ่มลูกค้าก็อาจยังไม่พร้อม เว็บไซต์คู่แข่งลักษณะเดียวกันเริ่มล้มหายตายจากไป แต่ผู้สร้าง Justin.tv กลับพบ “ตลาดใหม่” ที่เหมาะสมอย่างยิ่งกับการถ่ายทอดสดผ่านเน็ตเข้าจนได้

ตลาดนั้นคือ “วิดีโอเกม”

คนที่ไม่เล่นเกมอาจนึกภาพกันไม่ออกครับ แต่ปัจจุบันนี้ “อุตสาหกรรมเกม” กลายเป็นอุตสาหกรรมความบันเทิงที่สร้างรายได้สูงกว่าอุตสาหกรรมภาพยนตร์ไปแล้วหลายเท่า

ผมลองเทียบตัวเลขง่ายๆ เกมที่ขายดีที่สุดในโลกตอนนี้คือ Grand Theft Auto V ของบริษัท Rockstar ทำรายได้ 1 พันล้านดอลลาร์ในเวลาเพียง 3 วันที่เกมวางขาย ในขณะที่อุตสาหกรรมภาพยนตร์ต้องใช้เวลาหลายสัปดาห์หรือเป็นเดือน กว่าจะทำรายได้ในระดับเดียวกัน

อุตสาหกรรมเกมพัฒนาไปไกลมากแล้ว เกมกลายเป็นสื่อบันเทิงสำหรับผู้ใหญ่ที่มีกำลังซื้อสูง และนอกจากการซื้อเกมมาเล่นเองแล้ว กระแสที่กำลังมาแรงในรอบหลายปีนี้คือการ “ดูคนอื่นเล่นเกม”

ทำไมดูคนอื่นเล่นเกมแล้วจึงสนุก? เกมในปัจจุบันมีโครงเรื่องที่ซับซ้อนไม่แพ้ภาพยนตร์ และมีรูปแบบการเล่น (gameplay) ที่เน้นการแข่งขันระหว่างผู้เล่นอย่างเร้าใจ (มิฉะนั้นจะไม่สามารถดึงดูดบรรดาเกมเมอร์ได้) บางครั้งการดูคนอื่นเล่นเกมให้เราดู หรือดูการแข่งขันเกมแบบสดๆ จึงอาจสนุกกว่าเล่นเองด้วยซ้ำ

ทุกวันนี้เรามี “นักเล่นเกมมืออาชีพ” ที่เล่นเกมแข่งขันเพื่อชิงรางวัลกันอย่างจริงจัง นักเล่นเกมเหล่านี้มี “แฟนคลับ” คอยติดตามอย่างสม่ำเสมอ

ในอีกทางหนึ่งเราก็มี “นักแคสต์เกม” ที่คอยเล่นเกมให้เราดู แถมยังพากย์เสียงให้ความเห็นประกอบการเล่นเกม ซึ่งเราดูพวกเขาเหล่านี้แบบเดียวกับดูเพื่อนของเรานั่งเล่นเกมอยู่ข้างๆ กัน นักแคสต์เกมเหล่านี้กลายเป็นบุคคลมีชื่อเสียง ไม่ต่างอะไรกับดาราบน YouTube ที่ผลิตรายการด้วยตัวเอง ถ้าลองหาในช่อง YouTube จะพบนักแคสต์เกมชื่อดังมากมายทั้งไทยและเทศ วิดีโอเหล่านี้มีคนดูหลายล้านวิวเป็นเรื่องปกติ

ตลาดการถ่ายทอดเกม (ทั้งแบบถ่ายทอดสดและบันทึกเทป) กลายเป็นตลาดสำคัญของ Justin.tv ซึ่งบริษัทก็เริ่มเอาจริงเอาจังในทางนี้ตั้งแต่ปี 2011 โดยสร้างแบรนด์ลูกชื่อ Twitch มาจับตลาดคอเกมโดยเฉพาะ

ทำไปทำมา กลายเป็นว่า Twitch ไปรุ่งกว่า Justin.tv ด้วยซ้ำ เหตุผลคงเป็นเพราะตลาดเกมเมอร์มีความต้องการระบบการถ่ายทอดสดมากเป็นพิเศษ ทั้งฝั่งคนทำและคนดู แถมตลาดนี้ยังแทบไม่มีผู้เล่นรายอื่นเลย ส่งผลให้ Twitch แทบจะกวาดฐานลูกค้าในตลาดขนาดใหญ่และมูลค่าสูงไปโดยปริยาย

ในปี 2014 แนวโน้มเริ่มเด่นชัด บริษัท Justin.tv เปลี่ยนชื่อเป็น Twitch Interactive และปิดบริการ Justin.tv เป็นการถาวร หันมามุ่งเน้นตลาดเกมเพียงอย่างเดียวไม่เหลียวแลด้านอื่น

หลังจากนั้นไม่นาน Twitch ก็ประสบความสำเร็จ โดย Amazon ยักษ์ใหญ่ของวงการอีคอมเมิร์ซโลก ประกาศเข้าซื้อ Twitch ด้วยมูลค่าสูงเกือบ 1 พันล้านดอลลาร์ ท่ามกลางข่าวลือว่า Google ก็สนใจซื้อและเข้ามาเสนอราคาแข่งด้วย (Google เพิ่งเปิด YouTube Gaming มาแข่งเมื่อเร็วๆ นี้ และยังตามหลัง Twitch อีกไกล)

เรื่องนี้สอนให้รู้ว่า บริษัทที่อาจดูไม่มีอนาคตอย่าง Justin.tv สามารถพลิกให้ประสบความสำเร็จอย่างล้นหลามได้ เพียงแค่หากลุ่มเป้าหมายที่ชัดเจนและมีมูลค่าทางธุรกิจสูงให้เจอเท่านั้น

ตำนานของ Twitch เป็นหลักฐานบ่งชี้ที่ดีว่า ตลาดเกมไม่ใช่เรื่องเล่นๆ แค่ทำเว็บถ่ายทอดเกมยังขายได้เกือบ 1 พันล้านดอลลาร์ ถ้าใครยังมองว่าเกมเป็นเรื่องไร้สาระสำหรับเด็กและวัยรุ่น คงได้เวลาคิดใหม่กันแล้ว