วิถีแห่งการอาบน้ำอุ่น

By : Anusorn Tipayanon


เชื่อว่าเราทุกคนคงเคยผ่านการอาบน้ำอุ่นมาก่อนในยามเด็ก แม้ประเทศไทยจะอยู่ในดินแดนที่มีอากาศค่อนข้างอบอ้าว แต่ความเชื่อที่ว่าการอาบน้ำอุ่นนั้นดีต่อทารกเป็นสิ่งที่กระทำมาอย่างเนิ่นนาน จนแม้แต่มีคำพังเพยในสังคมไทยเปรียบเปรยสภาวะของผู้ใหญ่ว่า “เป็นพวกที่อาบน้ำร้อนมาก่อนเรา” แต่กระนั้นเมื่อหลายคนเติบโตเป็นผู้ใหญ่และสามารถเลือกการชำระล้างร่างกายที่เหมาะสมกับตนเองได้ บางคนจึงเลิกอาบน้ำอุ่นหรือน้ำร้อนและสมัครใจกับน้ำเย็นที่ให้ความสดชื่นมากกว่า แต่ก็มีหลายคนที่ยังพอใจกับการแช่น้ำอุ่นโดยเฉพาะเมื่อกลับจากการทำงานอันน่าเหน็ดเหนื่อยในแต่ละวัน
.
สัตว์นั้นมีการเลือกอุณหภูมิของน้ำในการทำความสะอาดตัวมันหรือไม่ สิ่งนี้จะเห็นได้ว่ามีความแตกต่างกันไปในสัตว์แต่ละชนิด ในวันที่มีอากาศอบอ้าวด้วยแล้ว เราจะเห็นสุนัขหรือควายโจนลงไปแช่ปลักโคลนเพื่อระบายความร้อนเสมอ ถ้ามีสัตว์ที่ชอบน้ำเย็นแล้ว มีสัตว์ที่ชอบน้ำร้อนหรือพึงใจกับน้ำอุ่นหรือไม่ คำตอบคือมี โดยเฉพาะในเขตหนาวเย็นอย่างทางตอนเหนือของเกาะญี่ปุ่น สัตว์ชนิดหนึ่งที่มีเรียกว่าลิงภูเขาหรือ Snow Monkey หรือ Japanese Macaque เป็นสัตว์ที่จะกระโจนเข้าหาบ่อน้ำพุร้อนเพื่ออาบน้ำอุ่นทุกครั้งที่มันมีโอกาส
.
ในตอนแรก ทั้งผู้เลี้ยงและผู้พบเห็นคิดว่าการอาบน้ำอุ่นของพวกลิงภูเขานั้นเป็นไปเพื่อดับความหนาวเย็น แต่นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเกียวโตค้นพบคำตอบที่น่าทึ่งกว่านั้นเมื่อไม่นานนี้เอง พวกเขาพบว่าเจ้าลิงภูเขาเหล่านี้อาบน้ำอุ่นหรือพึงใจกับการแช่น้ำร้อนเพื่อลดหรือบรรเทาสิ่งที่เรียกว่าความเครียดหรือ Depressive นั่นเอง
.
การวิจัยที่ว่านี้กระทำขึ้นที่สวนสัตว์จิโกคูดานิ – Jigokudani ในระหว่างช่วงเดือนเมษายนถึงมิถุนายน และจากช่วงเดือนตุลาคมถึงธันวาคม โดยใช้ลิงเพศเมียสิบสองตัวเป็นกลุ่มตัวอย่าง พวกเขาทำการสังเกตว่าลิงเหล่านี้อาบน้ำอุ่นบ่อยเพียงใด และทำการเก็บตัวอย่างอุจจาระของพวกลิงภูเขาซึ่งอุจจาระเหล่านี้จะมีสาร glucocorticoid ซึ่งมีความสัมพันธ์ทางชีวภาพกับความเครียดของลิง
.
การเก็บอุจาระดังกล่าวทำให้พบว่า พวกลิงจะใช้บ่อน้ำร้อนที่สร้างมาให้พวกมันมากครั้งกว่าในฤดูหนาวและลดการใช้ดังกล่าวลงเมื่อฤดูใบไม้ผลิมาถึง ยิ่งในสัปดาห์ที่หนาวจัด พวกลิงจะอาบน้ำอุ่นหรือแช่น้ำพุร้อนบ่อยครั้งขึ้น นอกจากนี้ยังพบว่าในช่วงที่พวกลิงภูเขาอาบน้ำอุ่นหรือแช่น้ำพุร้อนเป็นหลัก สารกลูโคฯ ในอุจจาระจะมีปริมาณลดลงด้วยซึ่งแสดงว่าระดับความเครียดของเจ้าลิงภูเขาลดลงด้วยเช่นกัน
.
สิ่งที่น่าสนใจคือการอาบน้ำอุ่นหรือแช่น้ำร้อนในหมู่ลิงภูเขาไม่ได้เป็นไปในทางกายภาพเท่านั้น แต่ยังมีนัยยะทางสังคมของลิงอีกด้วย ลิงตัวเมียที่เป็นจ่าฝูงจะใช้เวลาอาบน้ำอุ่นหรือแช่น้ำร้อนยาวนานกว่าลิงตัวอื่น มันแทบจะแช่อยู่ในน้ำร้อนทั้งวันด้วยซ้ำไป นักวิจัยตั้งข้อสังเกตว่าสาเหตุมาจากการที่ลิงจ่าฝูงเหล่านี้มีหน้าที่ต้องรักษาและดูแลฝูงลิง ทำให้มันมีความเครียดสูงกว่าลิงปกติ ดังนั้น ยิ่งระยะเวลาที่มันใช้ในน้ำอุ่นนานเท่าใดแสดงว่ามีเหตุการณ์ไม่ปกติในฝูงลิงซึ่งมันต้องใช้พลังงานมหาศาลในการปกปักรักษา นักวิจัยจึงลงความเห็นว่า “บ่อน้ำพุร้อนสำหรับพวกมันนั้นเป็นโอกาสที่มันจะปลดปล่อยความเครียดและความกังวลในหมู่ลิงภูเขา”
.
แล้วคุณล่ะ จะไม่ลองแช่น้ำอุ่นเวลาเครียดสักหน่อยรึ…

 

Reviews

Comment as: