วัฒนธรรมการดื่มกาแฟของคนไทยเกิดขึ้นหลังวัฒนธรรมการดื่มชา เนื่องจากไทยรับวัฒนธรรมการดื่มชาจากจีนและอินเดียมาก่อนจะรับวัฒนธรรมการดื่มกาแฟจากชาติตะวันตก
.
แต่เมื่อรับเข้ามาแล้ว เราได้ปรับประยุกต์การดื่มกาแฟแบบตะวันตกให้กลายเป็นวัฒนธรรมแบบไทยๆ มีการผสมสูตรกาแฟเฉพาะไม่แพ้ต้นตำรับ อาทิ โอเลี้ยง หรือโอยั๊วะยกล้อ ใส่กระป๋องนมร้อยเชือกฟาง และร้านกาแฟไม่เพียงขายกาแฟแต่ยังขายชา ขายไข่ลวก ปาท่องโก๋ โอวัลติน แถมมีหนังสือพิมพ์ให้อ่านทุกเช้า
.
ที่สำคัญคือการให้กำเนิดคำว่า “สภากาแฟ”
.
“สภากาแฟ” เป็นเวทีแสดงความคิดเห็นตั้งแต่ประเด็นร้อนทางการเมือง ไปจนถึงเรื่องการมุ้งของคนในชุมชน บางครั้งมีลักษณะเสมือนหอกระจายข่าว
.
นอกจากนี้ยังเป็นชุมทางการคมนาคม ก่อนจะไประเบิดภูเขาเผากระท่อม หนังบู๊ไทยต้องเริ่มที่ร้านกาแฟ เหมือนโรงเตี๊ยมในหนังจีน และ Saloon ในหนังคาวบอย และเมื่อบ้านเมืองเจริญขึ้น รสนิยมและไลฟ์สไตล์คนไทยก็พัฒนาตามไป ความเร่งรีบในชีวิตประจำวันยามเช้าของคนเมือง ไม่มีเวลานั่งละเลียดกาแฟเหมือนในอดีต รถเข็นขายกาแฟโบราณริมฟุตบาทป้ายรถเมล์จึงเป็นที่นิยม ขณะเดียวกันยามเย็นหลังเลิกงานที่ดูเหมือนจะไม่ใช่เวลาที่เหมาะแก่การกินกาแฟ กลับคลาคล่ำไปด้วยชนชั้นกลางตามร้านกาแฟแฟรนไชส์แบรนด์ระดับโลก
นำไปสู่การสร้างแบรนด์ร้านกาแฟท้องถิ่น ที่เกิดขึ้นตามมาอย่างมากมาย ชูจุดเด่นด้วยต้นกำเนิดเมล็ดพันธุ์กาแฟแบบต่างๆ จนถึงขนาดมีเรื่องมีราวฟ้องร้องกันวุ่นวาย
.
ร้านกาแฟหรูหราแนวใหม่นี้ นอกจากกาแฟยังมีเบเกอรี่บริการ และบางร้านก็มีไอศกรีม รวมถึงเลยเถิดไปเป็นอาหารคาวแบบจัดเต็มก็มี และร้านกาแฟสมัยใหม่แบบนี้นี่เอง กลายเป็นจุดบ่มเพาะไอเดียธุรกิจรูปแบบใหม่ ด้วยการผสมผสาน Content จากหนังสือการ์ตูนเข้ากับร้านกาแฟในประเทศไทย ดูเหมือนว่าร้านกาแฟ Hello Kitty House Cafe หรือ Sanrio Hello Kitty House Bangkok จะนำร่องมาก่อนใครที่ Siam Square One เพราะเปิดบริการประมาณปี พ.ศ.2557
.
Sanrio Hello Kitty ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่า Hello Kitty เป็นลิขสิทธิ์ของ Sanrio บริษัทการ์ตูนระดับโลกจากประเทศญี่ปุ่น แบรนด์ Hello Kitty นั้นแข็งแรงมากและแข็งแรงมานานในแง่การผลิตสินค้านับพันชนิด เมื่อมาเปิดเป็นร้านกาแฟจึงแทบไม่ต้องโฆษณาประชาสัมพันธ์อะไรเลย ฐานแฟนคลับที่เหนียวแน่นย่อมตามมาอุดหนุน
.
ถัดมาก็คงจะเป็น Moomin Cafe Thailand @ Siam Center การ์ตูนจากตะวันตกเรื่อง Mumintroll เขียนโดย Tove Jansson ชาวฟินแลนด์ แม้ Moomin จะไม่เป็นที่นิยมในเมืองไทยเทียบเท่า Hello Kitty ด้วยอายุการตลาดของ Moomin ที่มาทีหลัง ทว่า Moomin ก็มีฐานแฟนคลับที่มากพอที่จะลงทุนเปิดร้านกาแฟในปี พ.ศ.2559
.
ล่าสุดคือปีนี้ พ.ศ.2561 ย้อนกลับไปที่การ์ตูนญี่ปุ่นอีกครั้งกับร้านกาแฟ Detective Conan Cafe in Bangkok ที่กำลังเป็นกระแสในหมู่แฟนคลับยอดนักสืบจิ๋วโคนัน แม้อายุการ์ตูนของโคนันจะน้อยที่สุดคือประมาณ 20 ปีถ้าเทียบกับ Moomin (70 ปี) หรือ Hello Kitty (50 ปี) ทว่ากลับกลายเป็นข้อเด่นเพราะอายุของแฟนคลับที่ติดตามโคนันเป็นกลุ่มคนร่วมสมัยมากกว่า
.
Conan Cafe ตั้งอยู่ที่ Siam Center ออกแบบโดย PARCO โดยใช้สถานที่ตั้งร้านและอุปกรณ์เครื่องครัวของ Bake A Wish ร้านกาแฟและเบเกอรี่ดั้งเดิม ครอบด้วย Theme การ์ตูนของ Detective Conan กลยุทธ์ที่ถือเป็นความพิเศษ ที่นอกจากจะใช้คาแรคเตอร์ยอดนักสืบจิ๋วโคนันซึ่งมีฐานแฟนคลับในเมืองไทยที่ติดตามมหาศาล ทั้งฐานแฟนคลับหนังสือการ์ตูน และการ์ตูนทางโทรทัศน์ รวมถึงหนังใหญ่ แล้ว Detective Conan Cafe in Bangkok ใช้กลยุทธ์ทางการตลาดด้วยการบีบเวลา โดยการประกาศกำหนดการปิดกิจการออกมาล่วงหน้า คือวันที่ 30 กันยายน 2561 (เปิดให้บริการ 2 สิงหาคม 2561)
.
ร้านกาแฟการ์ตูนทั้งสามร้านที่ยกตัวอย่างมา เป็น Case Study ของธุรกิจเชิงสร้างสรรค์ ในการหลอมรวม Content ในเชิงนามธรรมคือแคแรกเตอร์และเรื่องราวของการ์ตูน กับร้านกาแฟที่เป็นรูปธรรม จับต้องได้ รับประทานได้จริง แต่ถ้าจะถามกันถึงเรื่องของรสชาติกาแฟและขนมนมเนยแล้ว บอกได้คำเดียวว่า ขึ้นอยู่กับรสนิยมของแต่ละคนครับ